Thị trường thực phẩm và đồ uống (F&B) Việt Nam đang trải qua giai đoạn thử thách. Nửa đầu năm 2024, hơn 30.000 cửa hàng đóng cửa. "Lý do chính dẫn đến việc đóng cửa hàng loạt các cửa hàng F&B là sự gia tăng mạnh của giá thuê mặt bằng. Nhiều con phố sầm uất ở khu vực trung tâm đang trở nên vắng vẻ khi các mặt bằng thuê cao cấp vẫn bỏ trống," báo cáo thị trường F&B của iPOS.vn nhận định.

Gánh nặng chi phí khiến tâm lý bên cung cấp các dịch vụ ăn uống không khả quan. Khảo sát của InsightAsia với các chủ doanh nghiệp F&B cho thấy chỉ số niềm tin kinh doanh chỉ đạt 5,8/10. Cấu trúc chi phí hiện tại cho thấy áp lực nghiêm trọng đến từ chi phí thuê mặt bằng, nguyên liệu và nhân công, khiến lợi nhuận giảm mạnh từ 22% xuống chỉ còn 7% doanh thu. 

"Chi phí tăng từ mọi phía tấn công chúng tôi. Chủ nhà tăng giá thuê 40%, nhà cung cấp thực phẩm tăng giá hàng tháng và chúng tôi phải tăng lương cho nhân viên để giữ chân họ. Chúng tôi đã tăng giá menu ba lần trong năm nay, nhưng mỗi lần tăng giá là mỗi lần mất khách," chị Ngọc Thúy, chủ quán cà phê tại quận Ba, TP.HCM cho biết.

Bất chấp việc số lượng cửa hàng giảm 3,9% xuống còn 304.700 cơ sở năm 2024, giá trị thị trường F&B Việt Nam vẫn tăng 10,9% đạt 27,3 tỉ USD cùng giai đoạn. Sự phân hoá rõ rệt giữa các vùng miền cũng được ghi nhận, với TP.HCM ghi nhận giảm 5,97% số lượng cửa hàng do áp lực chi phí thuê cao, trong khi Hà Nội có tăng trưởng nhẹ 0,1% nhờ thị trường thuê nhà ổn định hơn. 73% doanh nghiệp được khảo sát báo cáo doanh thu giảm và 33% cân nhắc đóng cửa hoặc thu hẹp quy mô.

Tâm lý thận trọng cũng đang phủ bóng lên nhóm khách hàng. Nghiên cứu thực hiện trên 1.087 người tiêu dùng của InsightAsia cho thấy chỉ số niềm tin tiêu dùng F&B chỉ đạt 6/10 điểm. Sự phân tầng rõ rệt theo thu nhập được thể hiện: Nhóm thu nhập cao trên 25 triệu đồng/tháng có chỉ số niềm tin cao nhất (7,4 điểm), trong khi nhóm thu nhập thấp dưới 10 triệu đồng/tháng chỉ đạt 4,8 điểm.

Hành vi tiêu dùng theo đó cũng thay đổi đáng kể: 43% người tiêu dùng giảm tần suất ăn uống ngoài, 67% tỏ ra thận trọng hơn về giá cả, và 28% chuyển sang các lựa chọn rẻ hơn. Chi tiêu trung bình hàng tháng cho ăn uống giảm 19% từ 2,6 triệu đồng xuống 2,1 triệu đồng, với dự báo tiếp tục giảm xuống 1,8 triệu đồng trong sáu tháng tới.

"Trước đây, gia đình tôi thường ăn ngoài 3-4 lần mỗi tuần mà không cần suy nghĩ nhiều về chi phí. Bây giờ chúng tôi kiểm tra giá cả cẩn thận và so sánh các nhà hàng. Chúng tôi vẫn đi ăn ngoài, nhưng rất chọn lọc về nơi đi và món gọi", chị Nguyễn Thị Mai, 34 tuổi, một quản lý tiếp thị tại TP.HCM chia sẻ.

Đối mặt với áp lực, các doanh nghiệp F&B đã triển khai nhiều giải pháp thích ứng. Tối ưu hóa nền tảng giao hàng được đánh giá hiệu quả nhất, tiếp theo là điều chỉnh giá menu, đàm phán lại với nhà cung cấp và cung cấp combo giá trị hơn cho khách hàng.

“Trong giai đoạn thị trường biến đổi nhanh như hiện nay, chạy theo xu hướng hay sao chép mô hình thành công của người khác không còn là hướng đi bền vững. Điều quan trọng hơn cả là doanh nghiệp cần một nền tảng kiến thức đủ sâu và thực tiễn, để hiểu ngành, mô hình mình đang làm và đủ bản lĩnh để điều hướng khi thị trường thay đổi,” iPOS.vn nhận định trong bài viết “Bức tranh toàn cảnh và dự báo xu hướng F&B 2025-2026”.