Khởi nguồn từ một nhu cầu rất cụ thể nhằm giải quyết mối lo an toàn cho phụ nữ đi taxi tại Malaysia, Grab đã "tình cờ" trở thành một siêu ứng dụng (Superapp) khổng lồ tại Đông Nam Á. Điều này được chính ông Alex Hungate, chủ tịch kiêm Giám đốc Vận hành Grab, chia sẻ tại buổi trao đổi cùng ông Curtis Chin, Cố vấn cấp cao tại Milken Institute.

Từ một ứng dụng gọi xe, Grab đã mở rộng sang cung cấp dịch vụ thanh toán để giải quyết rủi ro tiền mặt cho tài xế, rồi sang giao đồ ăn khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát. Giờ đây, Grab đang tập trung giải quyết những "bài toán lớn hơn," như là tạo ra sinh kế hàng ngày cho hàng triệu tài xế và doanh nghiệp nhỏ trong khu vực, đồng thời hợp tác với chính phủ và cộng đồng để thúc đẩy phát triển kinh tế.

Chiến lược mở rộng: Nội lực và M&A

Nhắc đến chiến lược mở rộng của Grab, ông Curtis Chin đặt câu hỏi khả năng thâu tóm (M&A) tại thị trường Indonesia, nơi có đối thủ lớn GoTo, và gợi lại thương vụ Grab mua lại hoạt động của Uber tại Đông Nam Á. Ông Hungate cho biết, Grab phát triển chủ yếu bằng tăng trưởng tự thân (organic growth). Tuy nhiên, ông cũng không loại trừ M&A nếu cơ hội đó giúp Grab thực hiện mục tiêu nhanh hơn. "Biên lợi nhuận trong lĩnh vực này rất thấp, vì vậy muốn có lợi nhuận thì quy mô phải thật lớn. Khi đã lớn, bạn có thể cung cấp dịch vụ ổn định hơn và giảm giá thành, từ đó tăng nhu cầu," ông Hungate giải thích. "Vì vậy, trên toàn cầu, lĩnh vực nền tảng số thường kết thúc bằng việc doanh nghiệp lớn mua lại các doanh nghiệp nhỏ."

Đối với thị trường Indonesia, ông Hungate khẳng định Grab đang tăng trưởng bằng nội lực và duy trì ngưỡng cân nhắc thương vụ M&A rất cao. "Nếu có cơ hội M&A giúp tăng tốc, chúng tôi sẽ xem xét. Nhưng ngưỡng để sử dụng vốn của cổ đông cho thương vụ phải rất cao, vì tăng trưởng tự nhiên hiện đang đi đúng hướng."

Cạnh tranh công bằng là xúc tác để phát triển

Liên quan thị trường Việt Nam, nơi Grab tuy dẫn đầu về thị phần nhưng đối mặt với các đối thủ mạnh về vốn như VinFast, ông Hungate thừa nhận cạnh tranh trên thị trường tuy khốc liệt nhưng không thể tránh khỏi. Về các doanh nghiệp cùng ngành, theo chủ tịch Grab, là "chất xúc tác" tích cực. Chẳng hạn như doanh nghiệp VinFast đã đưa một lượng lớn xe điện vào thị trường, giúp người dùng có thêm lựa chọn. “Xã hội luôn cần những ‘chất xúc tác’ như VinFast để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi,” ông Hungate nói. “Chúng tôi rất vui vì chỉ trong tháng này, chúng tôi đã ra mắt tùy chọn EV (xe điện) trên ứng dụng Grab, và rất nhiều xe khi bạn chọn xe điện sẽ là xe VinFast." Với tài xế, do chi phí vận hành trên mỗi km của xe điện thấp hơn xe động cơ đốt trong (ICE), giúp giảm chi phí, từ đó Grab có thể giảm giá dịch vụ và thu hút nhiều người tiêu dùng hơn.

Dẫn thông tin về quá trình chuyển đổi xe xăng sang xe điện phù hợp với quy định giao thông ở các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM, ông Hungate khẳng định đó là “sự chuyển đổi tốt cần thực hiện.” Ông chia sẻ thêm, Grab có trách nhiệm hỗ trợ quá trình chuyển đổi này, bao gồm cả hỗ trợ tài chính. Tuy nhiên, quá trình phải được thực hiện đúng tốc độ để đảm bảo cung cấp đủ xe và trạm sạc.

Về câu chuyện công nghệ — ở Singapore đang thử nghiệm xe tự hành. Bao lâu nữa thì Việt Nam có thể thử nghiệm? Có vẻ nhu cầu xe truyền thống vẫn rất lớn.

Vai trò của công ty công nghệ

Chia sẻ về công nghệ xe tự hành, ông Hungate cho biết Grab đã có hai thử nghiệm xe tự hành tại Singapore và sẵn sàng mở rộng sang thị trường khác. Ông tin rằng khả năng của xe tự hành là không thể bàn cãi, với độ an toàn cao hơn con người tới 10 lần. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất là cơ cấu chi phí và khả năng vận hành trong các đô thị phức tạp, đông đúc như TP.HCM.

"Xét về mặt chi phí và độ phức tạp, sẽ phải mất nhiều năm nữa mới có sự thay thế người lái xe bằng xe điện tự hành. Trong khi đó, chúng sẽ được sử dụng chủ yếu ở những nơi còn thiếu cơ sở hạ tầng công cộng," ông Hungate nhận định. “Và với tư cách là một công ty công nghệ, có thể là công ty công nghệ lớn nhất Đông Nam Á, chúng tôi cũng là chất xúc tác cho sự phát triển của các ngành công nghiệp mới, công nghiệp kỹ thuật số, AI và chúng tôi dự định trở thành chất xúc tác tại Việt Nam, nơi chúng tôi có trung tâm R&D, để tiếp tục đầu tư vào cộng đồng.”