Đồng thời, Washington cũng cảnh báo rằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới do Bắc Kinh công bố là trở ngại lớn cho đàm phán.

Phó tổng thống JD Vance kêu gọi Bắc Kinh “chọn con đường lý trí” trong cuộc đối đầu thương mại ngày càng căng giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới, đồng thời cho rằng nếu cuộc chiến này kéo dài, ông Trump sẽ có nhiều lợi thế hơn.

Sau đó, ông Trump đăng trên mạng Truth Social một tuyên bố ám chỉ khả năng mở đường thoát cho Chủ tịch Tập Cận Bình, đồng thời đưa ra cảnh báo ngầm rằng một cuộc chiến thương mại toàn diện sẽ gây tổn thương cho Trung Quốc.

“Đừng lo về Trung Quốc, mọi chuyện sẽ ổn thôi! Ngài Tập, người được rất nhiều kính trọng, chỉ vừa có một thời khắc không hay. Ông ấy không muốn đất nước mình rơi vào suy thoái, cũng như tôi vậy. Mỹ muốn giúp Trung Quốc, không phải làm hại Trung Quốc!!!” ông viết.

Những phát biểu của Trump và Vance cho thấy Washington muốn duy trì áp lực buộc Bắc Kinh đảo ngược các động thái thương mại gần đây, đồng thời trấn an thị trường rằng việc leo thang ăn miếng trả miếng không phải là điều không thể tránh khỏi.

Theo nhóm kinh tế gia của Goldman Sachs gồm Jan Hatzius và Andrew Tilton, “những diễn biến chính sách gần đây cho thấy phạm vi kết quả có thể xảy ra rộng hơn so với trước các cuộc họp song phương gần đây. Kịch bản có khả năng cao nhất là cả hai bên sẽ rút lại các chính sách gay gắt nhất, và đàm phán sẽ dẫn tới việc kéo dài thêm, thậm chí vô thời hạn, lệnh tạm dừng leo thang thuế quan đã đạt được hồi tháng 5”.

Cổ phiếu, dầu mỏ và tiền mã hóa đều giảm mạnh hôm thứ sáu do căng thẳng bùng phát, khởi nguồn từ bài đăng của Trump trên mạng xã hội đe dọa Mỹ sẽ đáp trả việc Trung Quốc áp đặt hạn chế xuất khẩu đất hiếm cùng các biện pháp thương mại khác. Tuy nhiên, hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ đã bật tăng trong phiên giao dịch sớm tại châu Á sáng thứ hai sau phát biểu của Trump.

Ông Vance mô tả toàn bộ diễn biến như một cuộc thương lượng đang tiếp diễn. “Đây sẽ là một điệu nhảy đầy tinh tế, và phần lớn phụ thuộc vào phản ứng của phía Trung Quốc,” ông nói trên chương trình Sunday Morning Futures của Fox News. “Nếu họ phản ứng cực kỳ gay gắt, tôi bảo đảm rằng tổng thống Mỹ có nhiều quân bài hơn Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Nhưng nếu họ sẵn sàng cư xử hợp lý, chúng tôi cũng sẽ như vậy.”

Bộ Thương mại Trung Quốc cùng ngày Chủ nhật tuyên bố Mỹ nên ngừng đe dọa bằng việc tăng thuế và kêu gọi tiếp tục đàm phán để giải quyết các vấn đề tồn đọng. “Liên tục đe dọa bằng mức thuế cao không phải là cách đúng đắn để chung sống với Trung Quốc,” tuyên bố viết. “Nếu Mỹ cứ khăng khăng đi theo con đường của mình, Trung Quốc sẽ kiên quyết thực hiện các biện pháp tương ứng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.”

Căng thẳng bùng lên trong tuần qua khi Trung Quốc công bố các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới cùng những động thái khác, dù một số biện pháp chưa có hiệu lực cho đến tháng 11 hoặc có thể không được thực thi rộng rãi.

“Rõ ràng là ai cũng thấy rằng nỗ lực mở rộng quyền lực này của Trung Quốc sẽ không được dung thứ,” Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer phát biểu trên chương trình The Sunday Briefing của Fox News.

Ông Trump, trong tâm trạng được cho là vô cùng tức giận, đã tuyên bố hôm thứ sáu rằng ông sẽ áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc và hạn chế xuất khẩu một số phần mềm Mỹ kể từ ngày 1.11, đồng thời ám chỉ khả năng ngừng cung cấp linh kiện hàng không. Tuy nhiên, ông cũng nói rằng ông chọn mốc tháng 11 để tạo cơ hội cho đàm phán.

“Cứ chờ xem chuyện gì sẽ xảy ra,” ông Trump nói với các phóng viên trên chuyên cơ Air Force One khi đang trên đường tới Trung Đông. “Đối với tôi, anh biết không, ngày 1.11 là cả một cõi vĩnh hằng. Với người khác, nó chỉ là sắp tới thôi. Nhưng với tôi, khi nghe tới ngày 1.11, tôi thấy đó là cả một vĩnh hằng.”

Ông Greer xem mốc thời gian đó là lý do để hy vọng thị trường sẽ sớm ổn định trở lại. “Phản ứng lo ngại của thị trường là bình thường,” ông nói. “Tuy nhiên, các biện pháp này vẫn chưa có hiệu lực, chỉ được lên kế hoạch cho ngày 1.11. Tôi nghĩ tuần tới thị trường sẽ bình tĩnh hơn khi thấy mọi thứ dần ổn định, hy vọng là vậy.”

Các nhà kinh tế Goldman Sachs cho rằng các động thái gần đây của Trung Quốc có thể nhằm tìm kiếm nhượng bộ lớn hơn từ Mỹ, từ đó có thể dẫn đến “kết quả tích cực cho thị trường” nếu một phần thuế quan của Mỹ được giảm bớt. Tuy nhiên, cũng có nguy cơ ngược lại là hai bên sẽ tái áp dụng mức thuế ba chữ số.

Ông Vance, người cho biết đã trao đổi với Trump vào thứ bảy và chủ nhật, nói rằng tổng thống “đánh giá cao tình bạn đã phát triển với ông Tập”, nhưng nhấn mạnh rằng “chúng ta có rất nhiều đòn bẩy. Tôi hy vọng, và tôi biết tổng thống cũng hy vọng, rằng chúng ta sẽ không cần phải dùng đến những đòn bẩy đó.”

Ông nói thêm rằng mối quan hệ tốt đẹp này sẽ bị đe dọa “nếu Trung Quốc tiếp tục đi theo con đường cắt đứt thế giới khỏi các mặt hàng mà họ sản xuất.”

Ông Greer hôm chủ nhật dẫn lại phần ngôn từ trong tuyên bố của Bộ Thương mại Trung Quốc, nhấn mạnh rằng “kiểm soát xuất khẩu không đồng nghĩa với lệnh cấm xuất khẩu”. “Rõ ràng là phía Trung Quốc đã nhận ra họ đã đi quá xa so với giới hạn của những gì có thể chấp nhận được,” ông nói.

Hai cường quốc này đã rơi vào cuộc chiến thương mại leo thang hồi mùa xuân, nâng thuế lên ít nhất 125% ở mỗi bên, trước khi đạt được thỏa thuận rút về mức hiện tại: Trung Quốc áp thuế 10% với hàng Mỹ, còn Mỹ duy trì mức thuế tổng hợp 30% đối với hàng nhập từ Trung Quốc, cộng thêm các mức thuế sẵn có trước đó.

“Chúng ta sẽ sớm biết được trong vài tuần tới liệu Trung Quốc muốn bắt đầu một cuộc chiến thương mại với chúng ta, hay họ thực sự muốn hành xử hợp lý. Tôi hy vọng họ chọn con đường lý trí,” ông Vance nói.

— Có sự hỗ trợ biên tập của Malcolm Scott.