Tại thị trường quốc tế, ByteDance thường được biết đến là “cha đẻ” của TikTok, nền tảng đang chịu nhiều sức ép từ chính quyền Mỹ. Nhưng ở Trung Quốc, công ty này lại âm thầm vươn lên dẫn đầu thị trường ứng dụng AI tiêu dùng, đi ngược xu hướng chung và mang đến nhiều bài học đáng chú ý trong cuộc đua công nghệ toàn cầu.

Trong khi AI tạo sinh vẫn loay hoay chứng minh giá trị trong lĩnh vực doanh nghiệp, người dùng cá nhân trên toàn thế giới đã nhanh chóng đón nhận công nghệ này để tra cứu, giải trí và chỉnh sửa nội dung. Thị trường tiêu dùng đang mở ra cơ hội rõ ràng nhất để các công ty kiếm tiền trong lĩnh vực thường thiếu vốn. Theo một số ước tính, 70% doanh thu của OpenAI đến từ người dùng đăng ký gói ChatGPT.

Tại Trung Quốc, Doubao, ứng dụng tích hợp chatbot, ảnh và video của ByteDance, hiện là nền tảng AI di động phổ biến nhất. Trong tháng 10, Doubao thu hút 11,4 triệu lượt tải, gấp hơn 5 lần so với đối thủ DeepSeek với 2,2 triệu lượt, theo dữ liệu từ Bloomberg Intelligence. Kể từ tháng 4 đến nay, ứng dụng này liên tục giữ vị trí số một trên bảng xếp hạng.

Không chỉ thu hút người dùng mới, Doubao còn giữ chân họ cực kỳ tốt. Theo dữ liệu từ Quest Mobile, tính đến tháng 9, ứng dụng này có tới 172 triệu người dùng hoạt động hàng tháng, một chỉ số then chốt để nhà đầu tư đánh giá quy mô và mức độ gắn bó của người dùng. DeepSeek đứng thứ hai với 145 triệu, còn Yuanbao của Tencent xếp sau với chưa đầy 33 triệu. Trên bảng xếp hạng toàn cầu do Andreessen Horowitz công bố, Doubao đứng thứ tư trong số 50 ứng dụng AI tạo sinh trên di động.

Giữ được vị trí cao như vậy không hề dễ dàng trong một thị trường đông đúc và cạnh tranh khốc liệt như Trung Quốc. Bí quyết của Doubao nằm ở việc không chỉ tập trung vào nội dung văn bản, mà còn tối ưu trải nghiệm AI giọng nói, hình ảnh và video. Mô hình Seed 1.6 của ByteDance, nền tảng công nghệ phía sau ứng dụng, hiện đang dẫn đầu bảng Multi-Modal Leaderboard của OpenCompass, nơi đánh giá khả năng xử lý đa dạng dữ liệu đầu vào. (GPT-5 của OpenAI vẫn giữ vị trí số một.) Người dùng cho thấy họ không chỉ muốn trò chuyện với AI mà còn muốn tạo, chỉnh sửa hình ảnh và video một cách trực quan.

Một lợi thế khác của ByteDance là khả năng thiết kế sản phẩm thân thiện với người dùng, kể cả với nhóm người lớn tuổi. Từ TikTok đến Douyin, công ty này luôn biết cách tạo ra những ứng dụng khiến người dùng quay lại thường xuyên. Trong khi đó, DeepSeek và nhiều startup AI tại Trung Quốc dù có mô hình mạnh nhưng vẫn loay hoay trong việc tối ưu trải nghiệm. Doubao còn cho phép người dùng chia sẻ nội dung lên các nền tảng khác, một chiến lược quen thuộc trong thời kỳ mạng xã hội phát triển mạnh mẽ.

Với người dùng phổ thông chỉ muốn tra công thức nấu ăn hay chỉnh ảnh, những chi tiết về giao diện và trải nghiệm quan trọng không kém gì năng lực xử lý ngôn ngữ. DeepSeek có thể vượt trội trong các tác vụ lý luận phức tạp, nhưng Doubao lại biết cách khiến một ứng dụng có cái tên “bánh bao hấp” trở nên dễ gần và thu hút.

Điều đáng chú ý là ByteDance đang đi ngược lại xu hướng mã nguồn mở đang phổ biến trong giới AI Trung Quốc. Dù công ty vẫn công bố một số mô hình mở, những công nghệ tiên tiến nhất lại được giữ kín, khá giống chiến lược của OpenAI. Miễn là Doubao có thể chứng minh tính vượt trội so với các lựa chọn miễn phí, ByteDance sẽ nắm giữ một lợi thế kinh doanh mà ít đối thủ nào có thể cạnh tranh.

Giới đầu tư cũng không bỏ qua dấu hiệu tích cực này. Theo Bloomberg News, ByteDance gần đây được định giá 480 tỉ USD, sau khi một công ty đầu tư Trung Quốc mua lại lượng lớn cổ phần. Mức định giá này chỉ thấp hơn một chút so với OpenAI, startup đắt giá nhất thế giới hiện nay.

Tuy nhiên, vị thế của Doubao vẫn chưa phải là bất khả xâm phạm. Alibaba vừa ra mắt phiên bản mới của ứng dụng Qwen và đạt tới 10 triệu lượt tải chỉ trong tuần đầu tiên.

Sau khi thu hút được người dùng, bài toán tiếp theo sẽ là làm sao để kiếm tiền. Mô hình đăng ký trả phí đã phát triển mạnh ở phương Tây, nhưng tại Trung Quốc, nơi phần lớn dịch vụ là miễn phí, điều này không đơn giản. Trong 12 tháng qua, các ứng dụng AI Trung Quốc chỉ thu về khoảng 500.000 USD doanh số trên hệ điều hành iOS, trong khi chỉ riêng ChatGPT của OpenAI đã đạt 1,7 tỉ USD, theo Bloomberg Intelligence. Thêm vào đó, căng thẳng xoay quanh TikTok tại Mỹ khiến Doubao khó tiếp cận các thị trường quốc tế giàu tiềm năng hơn.

Dù vậy, thành công bất ngờ của Doubao đã gửi đi một thông điệp rõ ràng: Trong cuộc đua AI toàn cầu, ứng dụng giành chiến thắng chưa chắc là ứng dụng “thông minh nhất”, mà là ứng dụng khiến người dùng không thể dứt ra được.