Năm 2022 sẽ được ghi nhớ vì sự ra mắt của những chiếc xe tải điện khổng lồ, với mức giá không kém phần đắt đỏ. Tuy nhiên, năm 2023 sẽ khác, với sự xuất hiện của một cộng đồng SUV điện với giá thành phải chăng hơn, và nếu bạn đang có ý định tìm mua một chiếc, hãy tham khảo bốn dự báo sau về thị trường xe điện 2023:

1. Xe điện (EV) sẽ xuất hiện nhiều

Sẽ có khoảng 20 mẫu xe điện hoàn toàn mới dự kiến ra mắt thị trường Mỹ từ giờ đến hết năm 2023, gần bằng số lượng đã ra mắt trong năm 2022. Điều quan trọng nhất là nhiều cái tên trong số chúng nhắm đến một điểm hấp dẫn mà người Mỹ cần: Chở được hàng hóa và gia đình, với giá không quá đắt.

Cách đây chưa lâu, chiếc Ariya được mong chờ từ Nissan đã có mặt tại đại lý với giá khởi điểm 43.190 đô la Mỹ. Trong khi đó, Chevrolet dự kiến ra mắt chiếc Blazer EV trong vài tháng tới với giá chưa đến 45.000 đô la, và theo sau là mẫu Equinox EV nhỏ xinh hơn. Mẫu EV9 của Kia, to lớn có ba hàng ghế, nhiều khả năng có giá cũng phải chăng giống mẫu EV6 nhỏ hơn cùng hãng.

Nếu bạn thích một thương hiệu startup, VinFast đến từ Việt Nam sẽ tung ra mẫu VF8, chiếc SUV chạy điện có giá 40.700 đô la (tuy nhiên pin thuê theo hợp đồng tháng).

Cánh tài xế chuộng xe châu Âu có thể cân nhắc mẫu Jeep Avenger, một chiếc SUV thuần điện đầu tiên của thương hiệu này. Ngoài ra còn có những Opel Astra Electric và Peugot e-308 SW.

2. Thị trường xe sang giá từ 100.000 đô la Mỹ vẫn nhộn nhịp

Cũng như xe xăng, thị trường xe điện không thể thiếu vắng những mẫu xe sang có giá bán đến sáu chữ số. Tiêu biểu có Hummer EV từ GMC, chiếc Lexus chạy điện đầu tiên mang tên RZ, mẫu GV70 từ Hyundai, hai mẫu crossover từ Polestar (được đặt tên đơn giản là 3 và 4), và “đỉnh của chóp” là hai mẫu EQE và EQS đến từ hãng Đức Mercedes. Thậm chí, người ta còn đồn đoán về một chiếc Volvo chạy điện "to bự.”

Người tiêu dùng Mỹ cũng sẽ bắt đầu thấy số lượng xe điện nhiều hơn như Rivian R1S và Cadillac Lyric mới, về cơ bản đã có mặt trên thị trường, nhưng vẫn chưa phổ biến trên hầu hết những cung đường nước Mỹ. Với mảng xe tải, GM cuối cùng sẽ tung ra mẫu Silverado EV, là bản chạy điện của mẫu bán tải (pick-up) ăn khách bán được nửa triệu chiếc mỗi năm.

3. Khó khăn trong khâu sản xuất sẽ chưa hết ngay được

Tóm lại, ai đang tìm mua một chiếc SUV điện sẽ tăng gấp đôi lựa chọn vào năm 2023, nhưng muốn mua là một chuyện, còn thật sự mua được lại là chuyện khác. Lý do? Nguồn cung xe toàn cầu đang khan hiếm, giá bán sẽ tiếp tục tăng, và các nhà sản xuất ô tô lâu đời vẫn sẽ háo hức bán những mẫu xe động cơ đốt trong truyền thống song song với việc chiếm lĩnh thị trường xe điện.

Trong bức tranh đó, các startup trong lĩnh vực này vẫn phần nào loay hoay trong việc làm ra một chiếc xe hoàn chỉnh từ A đến Z: Như trường hợp của Rivian, hãng này chỉ làm được khoảng 25 ngàn xe trong năm nay, dù số đơn hàng hãng này đã nhận cao hơn gấp bốn lần. Còn Lucid Group thì chỉ đặt mục tiêu làm từ 6.000 đến 7.000 xe EV vào năm 2022, sau khi đã cắt giảm một nửa chỉ tiêu sản xuất trong cuối mùa hè qua.

S&P Global Mobility kỳ vọng sẽ có 10 triệu xe điện được tiêu thụ khắp thế giới vào năm 2023, chiếm gần 14% toàn bộ thị trường, song chúng sẽ không rẻ. Theo S&P cảnh báo, cơn sốt xe điện đang đẩy giá thậm chí còn cao hơn và một loạt các biện pháp khuyến khích mới được đưa ra trong Đạo luật giảm lạm phát sẽ chỉ giúp giảm nhẹ tác động một chút.

4. Không dễ sinh lời với xe điện (EV)

Trong lúc các hãng xe ở Detroit (Mỹ), Seoul (Hàn Quốc), Stuttgart (Đức) và Tokyo (Nhật Bản) cuối cùng cũng có thể nhận được những vi xử lý họ đang cần, giá thành cho mỗi chiếc xe điện vẫn còn là bài toán hóc búa.

Giá của pin lithium-ion đã tăng 7% (mức kỷ lục) trong năm 2022, và những bộ não hàng đầu trong ngành, chẳng hạn Akio Toyoda (giám đốc Toyota) hay RJ Scaring (CEO kiêm sáng lập của Rivian), đang lo ngại nguồn cung pin sẽ phải mất vài năm nữa để bắt kịp nhu cầu thị trường.

Nên giới lãnh đạo của ngành này đang áp dụng một chiến lược cơ bản mang tên “bait-and-switch” (mồi và chuyển giá): Ban đầu họ đặt mức giá khởi điểm thấp để khiến thiên hạ “phát rồ” với xe điện, trong lúc tung ra những bản xe cao hơn, giá bán đắt hơn. Lô-gích ở đây là: Nếu đằng nào bạn cũng không đủ xe để bán, hãy ưu tiên bán những mẫu mang lại nhiều lợi nhuận nhất.

Tuy nhiên, vẫn theo S&P, nếu nền kinh tế vẫn không khả quan, và lãi suất tiếp tục tăng, việc hy vọng vào nhu cầu không rõ ràng của thị trường sẽ là không khôn ngoan. “Người tiêu dùng Mỹ đang thắt chặt hầu bao. Nên sẽ rất khó quay lại sức tiêu thụ xe thời trước đại dịch,” nhà phân tích Chris Hopson của S&P nói.

Tuy không ai thật sự biết có bao nhiêu người sẽ chọn mua mới xe EV, nhưng có lẽ đủ để nhận xét là “rất nhiều.” Nhiều cuộc thăm dò cho thấy có từ 25% đến 50% người được hỏi cho biết sẽ chọn xe điện, và tỉ lệ này có lẽ sẽ còn tăng tỉ lệ thuận với số lượng mẫu xe có mặt trên thị trường. Câu chuyện còn dài.