Đây là bước đi nằm trong chương trình cải cách toàn diện của Việt Nam nhằm hiện đại hóa hệ thống thuế, tăng tính minh bạch và công bằng giữa các thành phần kinh tế, phù hợp với tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Cơ quan thuế tại nhiều địa phương đã bắt đầu tổ chức các buổi tập huấn, hướng dẫn và đối thoại trực tiếp để hỗ trợ hộ kinh doanh làm quen với quy trình kê khai điện tử, nộp thuế trực tuyến và sử dụng hóa đơn từ máy tính tiền. Theo ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, đến nay đã có 98% hộ kê khai nộp thuế điện tử, hơn 18.500 hộ khoán chuyển sang kê khai và 133.000 hộ đăng ký hóa đơn điện tử từ máy tính tiền.

Ông Mai Sơn cho rằng, quá trình chuyển đổi này không chỉ thay đổi cách tính thuế, mà còn là sự điều chỉnh trong cách quản lý và tương tác giữa cơ quan thuế với người nộp thuế. Cơ quan thuế đang tập trung hoàn thiện thể chế, cải cách thủ tục hành chính, phát triển dịch vụ thuế điện tử và nâng cao năng lực phục vụ của đội ngũ cán bộ.

Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA), việc chuyển sang kê khai là bước tiến quan trọng trong hiện đại hóa quản lý thuế, giúp minh bạch doanh thu, bảo đảm công bằng nghĩa vụ và giảm rủi ro cho cả hai bên. Cải cách này cũng tạo điều kiện để hộ kinh doanh xây dựng hồ sơ tài chính rõ ràng, qua đó dễ dàng tiếp cận vốn tín dụng hoặc mở rộng quy mô hoạt động.

Các doanh nghiệp công nghệ đang đóng vai trò hỗ trợ đáng kể trong giai đoạn chuyển đổi. Một số công ty phần mềm kế toán đã phát triển sản phẩm chuyên biệt cho hộ kinh doanh nhỏ, giúp tự động hóa quy trình kê khai và kết nối với cổng hóa đơn điện tử. Chẳng hạn, Công ty cổ phần MISA đang triển khai chương trình “Tặng miễn phí phần mềm cho 2 triệu hộ kinh doanh”, hỗ trợ người dùng bước đầu tiếp cận mô hình quản lý thuế số.

Tuy vậy, vẫn còn một số thách thức, đặc biệt tại khu vực nông thôn, nơi nhiều hộ kinh doanh còn thiếu thiết bị, kỹ năng công nghệ hoặc lo ngại chi phí phần mềm và chữ ký số. Các chuyên gia cho rằng, để chính sách đi vào thực tế, cần có cơ chế hỗ trợ linh hoạt, bao gồm đào tạo, tư vấn tại chỗ và hướng dẫn trực tuyến. Một số địa phương đã lập “tổ hỗ trợ kê khai điện tử” lưu động tại các chợ, giúp người dân thực hành trực tiếp trên máy tính hoặc điện thoại.

Việc chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai được đánh giá là bước ngoặt trong quản trị tài chính của khu vực kinh tế cá thể. Khi doanh thu, chi phí và nghĩa vụ thuế được ghi nhận rõ ràng, người kinh doanh sẽ có điều kiện tham gia sâu hơn vào nền kinh tế chính thức, tiếp cận chính sách bảo hiểm, tín dụng và các chương trình hỗ trợ của Nhà nước, hướng tới một môi trường kinh doanh minh bạch và bền vững hơn.