Tiếp cận tài chính tại Việt Nam đang ghi nhận những bước tiến mạnh mẽ trong thập kỷ qua, với tỷ lệ người trưởng thành sở hữu tài khoản tài chính tăng từ 31% năm 2014 lên 71% vào năm 2024, theo báo cáo Global Findex 2025 của Ngân hàng Thế giới vừa ra mắt. 

So với 7 quốc gia trong khu vực Đông Nam Á được nghiên cứu, Việt Nam cao hơn mức trung bình của khu vực (62,1%) và vượt qua nhiều nước có quy mô dân số tương đương. Tỉ lệ sở hữu tài khoản tại Indonesia là 56%, Philippines 50%, trong khi Campuchia và Lào lần lượt ở mức 39% và 38%. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đứng sau Thái Lan (92%) và Malaysia (89%).

Cùng với đó, tài chính số Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng đang tăng trưởng mạnh mẽ. Tính đến năm 2024, 61% người trưởng thành tại Việt Nam đã thực hiện thanh toán kỹ thuật số — cao hơn mức trung bình khu vực là 54%, vượt qua cả Malaysia (57%) và Indonesia (47%). Tỉ lệ người có tài khoản kỹ thuật số tại Việt Nam cũng đạt 60%, cao hơn nhiều so với Philippines (37%) và Lào (30%).

Dù vậy, các chỉ số liên quan đến tiết kiệm và vay mượn chính thức vẫn còn hạn chế. Chỉ 16% người Việt có tiết kiệm tại tổ chức tài chính chính thức, trong khi con số này là 29% ở Malaysia và 24% ở Thái Lan. Tỉ lệ vay mượn chính thức tại Việt Nam là 13%, thấp hơn đáng kể so với Thái Lan (25%) và thấp hơn mức trung bình khu vực là 17%. Thay vào đó, người dân vẫn dựa nhiều vào các nguồn vay phi chính thức như bạn bè, người thân hoặc dịch vụ tín dụng không được cấp phép.

Một điểm yếu đáng chú ý là khả năng tích hợp các khoản thu nhập định kỳ vào hệ thống tài chính chính thức. Chỉ 28% người Việt nhận lương, trợ cấp hoặc các khoản thanh toán khác vào tài khoản, thấp hơn đáng kể so với 48% ở Malaysia, 44% ở Thái Lan và mức trung bình 33% của khu vực. Điều này cho thấy còn nhiều dư địa để cải thiện về hành vi sử dụng tài khoản, không chỉ dừng ở việc sở hữu.

Sự phát triển mạnh mẽ của hạ tầng kỹ thuật số đang tạo nền tảng quan trọng cho quá trình phổ cập tài chính tại Việt Nam. Theo dữ liệu khảo sát của Ngân hàng Thế giới, có tới 85% người trưởng thành sở hữu điện thoại thông minh. Cùng với đó, 88% người trưởng thành đã sử dụng internet trong ba tháng gần nhất và 84% truy cập internet hàng ngày, cho thấy mức độ sẵn sàng cao về hành vi số.

Ngoài ra, 100% dân số được phủ sóng 4G, đảm bảo khả năng kết nối ổn định trên toàn quốc, từ đó hỗ trợ các giao dịch ngân hàng số, ví điện tử và dịch vụ fintech hoạt động trơn tru.