Các báo cáo mới công bố cho thấy áp lực này có thể kéo dài sang năm 2026, buộc nhiều ngân hàng phải nâng lãi suất để thu hút vốn.

Theo báo cáo Kinh tế Vĩ mô và Thị trường Tài chính của Techcombank, lãi suất huy động khả năng cao sẽ tiếp tục nhích lên trong những tháng còn lại của năm và cả năm sau. Tính đến cuối tháng 10, tín dụng toàn hệ thống tăng 15,1% so với đầu năm, mức cao nhất nhiều năm. Trong khi đó, huy động vốn dù cải thiện nhưng vẫn đi sau, tạo ra chênh lệch lớn. Techcombank ghi nhận lãi suất kỳ hạn sáu tháng tại nhóm ngân hàng thương mại cổ phần lớn đã tăng 0,34 điểm% và còn khả năng tăng thêm tối đa 0,1 điểm% trong phần còn lại của năm.

Áp lực tăng lãi suất không diễn ra đồng đều. Các ngân hàng có tỉ lệ cho vay trên huy động cao hoặc cần củng cố hệ số an toàn vốn được dự báo sẽ chủ động điều chỉnh mạnh hơn. Techcombank cho rằng kinh tế Việt Nam có thể tăng trưởng khoảng 7,8% vào năm 2026 theo kịch bản cơ sở. Tín dụng dự kiến tiếp tục tăng nhanh hơn huy động, khiến lãi suất huy động năm sau có thể tăng thêm khoảng 0,5 điểm%.

Các đánh giá của Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cũng cho thấy mức độ lệch pha ngày càng lớn. Đến cuối tháng 9, tín dụng tăng 13,4% trong khi huy động chỉ tăng 9,7%, buộc các ngân hàng phải nâng lãi suất để hút vốn. Nhóm ngân hàng thương mại cổ phần được dự báo tăng thêm 0,2 đến 0,3% ở kỳ hạn 6 đến 12 tháng, trong khi nhóm ngân hàng thương mại Nhà nước nhiều khả năng giữ mức ổn định để định hướng thị trường.

Thị trường thực tế đã phản ánh xu hướng này. Từ đầu tháng 11, đa số ngân hàng đã nâng biểu lãi suất, đặc biệt ở kỳ hạn dưới sáu tháng, với mức trần 4,75% mỗi năm. Ở các kỳ hạn dài hơn, nhiều ngân hàng trả 6 đến 7% mỗi năm mà không kèm điều kiện số tiền gửi lớn. Một số tổ chức như VIB và TPBank điều chỉnh tăng mạnh hơn, đưa lãi suất thực tế tại một số chương trình lên mức 6,6%.

Bên cạnh việc tăng lãi suất, nhiều ngân hàng đẩy mạnh khuyến mại để hút tiền gửi trong giai đoạn cao điểm cuối năm, từ tặng voucher đến quay số trúng thưởng giá trị lớn. Ngược lại, nhóm ngân hàng thương mại Nhà nước duy trì mức lãi suất bình quân thấp nhất thị trường và chủ yếu sử dụng quà tặng làm công cụ cạnh tranh.

Các chuyên gia dự báo lãi suất huy động sẽ tiếp tục nhích lên trong bối cảnh thanh khoản chịu sức ép, đồng thời khuyến nghị khách hàng xem xét lựa chọn kỳ hạn phù hợp để tận dụng mức lãi suất đang tăng.

Các doanh nghiệp được khuyến cáo chủ động kế hoạch dòng tiền và làm việc lại với ngân hàng để tối ưu chi phí vốn. Chính sách tài khóa và tiến độ giải ngân công sẽ là yếu tố then chốt định hình quỹ đạo lãi suất trong năm 2026.