Tỉ phú Masayoshi Son, nhà sáng lập SoftBank, đã theo dõi hãng chip Mỹ Marvell trong nhiều năm như một mục tiêu tiềm năng. Mối quan tâm này xuất phát từ tham vọng đầu tư mạnh vào phần cứng phục vụ làn sóng trí tuệ nhân tạo. Vài tháng trước, SoftBank từng tiếp cận Marvell, nhưng hai bên không đạt được thỏa thuận.

Theo một số nguồn tin, mục tiêu của SoftBank là kết hợp Marvell với Arm, công ty thiết kế chip của Anh mà tập đoàn đang nắm quyền kiểm soát. Hiện hai bên đã dừng đàm phán, nhưng thương vụ vẫn có khả năng được nối lại. Ông Son thường xuyên đánh giá nhiều cơ hội đầu tư tiềm năng trước khi hành động.

Thông tin này giúp cổ phiếu Marvell tăng hơn 11% trong phiên giao dịch trước giờ mở cửa tại New York, sau khi đã giảm 16% từ đầu năm đến nay. Mức giảm này tương phản với đà tăng mạnh của Nvidia, Broadcom và chính Arm, công ty hiện được định giá khoảng 170 tỉ USD, trong khi định giá của Marvell là khoảng 80 tỉ USD.

Một số nguồn tin cho biết Marvell cũng có thể thu hút thêm các nhà thầu khác. Đại diện của SoftBank, Marvell và Arm đều từ chối bình luận.

Đáp ứng nhu cầu dữ liệu tăng vọt

Dưới sự điều hành của CEO Matthew Murphy, Marvell chuyên thiết kế chip và công nghệ bán dẫn cho các trung tâm dữ liệu và cụm máy chủ vận hành điện toán đám mây cũng như AI. Trong quý kết thúc ngày 2.8, Marvell ghi nhận doanh thu kỷ lục 2 tỉ USD.

Nếu diễn ra, thương vụ này sẽ tiếp nối chuỗi đầu tư vào AI của SoftBank. Hồi tháng 3, tập đoàn đã đồng ý mua Ampere Computing, một công ty thiết kế chip xử lý cho máy chủ trung tâm dữ liệu.

SoftBank mua lại Arm năm 2016 và đưa công ty này lên sàn vào năm 2023, nhưng vẫn giữ gần 90% cổ phần. Theo Bloomberg, ông Son và CEO Arm Rene Haas hiện đang phát triển dòng chip AI riêng, dự kiến ra mắt trong năm tới.

Nvidia là ví dụ điển hình cho tiềm năng của làn sóng AI. Giá cổ phiếu công ty đã tăng 1.300% trong 5 năm, giúp Nvidia trở thành doanh nghiệp đầu tiên đạt mức vốn hóa 5.000 tỉ USD. Các nhà sản xuất chip như Marvell và Arm đang tìm cách đáp ứng nhu cầu của khách hàng như OpenAI và Microsoft. Trong vài năm tới, giới công nghệ dự kiến sẽ chi hơn 1.000 tỉ USD vào chip AI và cơ sở hạ tầng liên quan.

Trước đây, cổ phiếu Marvell từng tăng mạnh nhờ kỳ vọng vào mảng chip thiết kế riêng, phục vụ khách hàng như Amazon Web Services và Microsoft. Tuy nhiên, vào tháng 3, giá cổ phiếu Marvell sụt mạnh nhất trong hơn hai thập niên sau khi công ty đưa ra dự báo doanh thu thấp hơn kỳ vọng.

Trong khi đó, Broadcom, đối thủ chính của Marvell trong mảng chip AI thiết kế riêng, liên tục giành thêm các khách hàng lớn như OpenAI. Một số nhà phân tích bắt đầu nghi ngờ về tính bền vững trong tăng trưởng của Marvell. Tháng 9 vừa qua, TD Cowen đã hạ xếp hạng cổ phiếu công ty xuống mức “giữ” do triển vọng khách hàng không rõ ràng.

Thách thức trong ngành chip

Nếu Marvell và Arm sáp nhập, hai công ty có thể tạo nên một đối thủ đáng gờm trong ngành bán dẫn. Marvell có thế mạnh tích hợp thiết kế chip, như phần mềm của Arm, thành các bản thiết kế hoàn chỉnh trước khi chuyển cho nhà sản xuất như TSMC.

Tuy vậy, thương vụ này sẽ vấp phải nhiều rào cản. Định giá Marvell có thể lên đến 100 tỉ USD. Chính phủ Mỹ hiện đang thúc đẩy phát triển ngành bán dẫn trong nước, nên việc để một công ty Nhật mua lại Marvell chưa chắc được chấp thuận, kể cả khi ông Son có mối quan hệ tốt với Tổng thống Donald Trump.

Thêm vào đó, thương vụ sáp nhập có thể đối mặt với các cuộc điều tra chống độc quyền. Năm 2020, Nvidia từng buộc phải từ bỏ kế hoạch mua lại Arm vì không được các cơ quan ở Mỹ, châu Âu và Trung Quốc phê duyệt. Trước đó, Qualcomm cũng đã rút lại đề xuất mua NXP Semiconductors vì lý do tương tự.

Một thách thức khác là vấn đề lãnh đạo sau sáp nhập. CEO Arm Rene Haas hiện 63 tuổi, trong khi CEO Marvell Matthew Murphy mới ngoài 50. Cả hai công ty vẫn chưa giải quyết rõ ai sẽ là người cầm trịch nếu sáp nhập diễn ra.

Bên cạnh hoạt động mua bán sáp nhập, SoftBank còn theo đuổi các dự án hạ tầng lớn. Tháng 1 vừa rồi, tập đoàn công bố kế hoạch hợp tác với OpenAI và Oracle để xây trung tâm dữ liệu tại Mỹ, trong khuôn khổ dự án Stargate trị giá 500 tỉ USD. Dù ông Son cam kết rót 100 tỉ USD “ngay lập tức,” dự án vẫn chậm tiến độ vì các bên chưa thống nhất được địa điểm xây dựng trung tâm.

— Với sự hỗ trợ của Josh Sisco, Ian King, Dina Bass, Lianting Tu, và Edwin Chan