Theo thỏa thuận mới, Microsoft sẽ nắm lượng cổ phần trị giá khoảng 135 tỉ USD. Ngoài ra, hãng phần mềm này sẽ được tiếp cận công nghệ của OpenAI cho đến năm 2032, bao gồm cả những mô hình đạt đến trình độ trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) – dạng AI mạnh mẽ hơn, mà phần lớn giới chuyên môn cho rằng hiện vẫn chưa tồn tại.

Microsoft cũng sẽ tiếp tục nhận 20% doanh thu của OpenAI, theo các nguồn tin am hiểu, dù OpenAI có thể trả thêm trong tương lai. Trong một bài đăng blog, hai công ty cho biết thỏa thuận chia sẻ doanh thu sẽ duy trì cho đến khi một hội đồng chuyên gia xác nhận AGI đã được đạt tới.

Với thỏa thuận này, OpenAI thông báo quá trình tái cấu trúc đã hoàn tất. Công ty nay trở thành một doanh nghiệp vì lợi nhuận có tên OpenAI Group PBC, dưới sự giám sát của một tổ chức phi lợi nhuận mới mang tên OpenAI Foundation. Microsoft, nhà đầu tư lớn nhất với tổng số vốn 13,75 tỉ USD, là bên cuối cùng thông qua kế hoạch này.

Chủ tịch OpenAI, ông Bret Taylor, cho biết: “OpenAI đã hoàn tất quá trình tái cấp vốn, đơn giản hóa cấu trúc doanh nghiệp. Tổ chức phi lợi nhuận vẫn kiểm soát công ty vì lợi nhuận, đồng thời có con đường trực tiếp đến nguồn lực lớn trước khi AGI xuất hiện.”

Việc tái cấu trúc từng bị xem xét bởi tổng chưởng lý bang Delaware và California. Bà Kathy Jennings, tổng chưởng lý bang Delaware, nói rằng văn phòng của bà không phản đối sau quá trình rà soát dài, khi OpenAI đồng ý trao cho tổ chức phi lợi nhuận quyền kiểm soát lớn hơn. Ông Rob Bonta, tổng chưởng lý bang California, cũng tuyên bố không phản đối sau khi đạt được “những nhượng bộ bảo đảm tài sản từ thiện được sử dụng đúng mục đích, ưu tiên an toàn, và cam kết OpenAI sẽ tiếp tục đặt trụ sở tại California.”

Đơn vị vì lợi nhuận mới, OpenAI Group PBC, sẽ cấp cho tổ chức phi lợi nhuận 26% cổ phần cùng quyền mua thêm nếu giá trị cổ phiếu tăng gấp mười lần sau 15 năm. Quỹ này dự kiến dùng một phần cổ phần trị giá khoảng 130 tỉ USD (tính theo định giá 500 tỉ USD của OpenAI) để tài trợ cho nghiên cứu y học và giải quyết các rủi ro xã hội do AI gây ra.

“Tôi hy vọng OpenAI Foundation sẽ trở thành tổ chức phi lợi nhuận lớn nhất thế giới,” Giám đốc điều hành Sam Altman phát biểu trong một sự kiện phát trực tuyến, đồng thời cho biết ông không nhận cổ phần trong công ty mới.

Cổ phiếu Microsoft tăng 4,2% lên 553,72 USD trong phiên 28.10, khi giới đầu tư Phố Wall xem đây là tín hiệu chấm dứt giai đoạn bất định liên quan đến mối quan hệ giữa hai bên.

Nhà phân tích Anurag Rana của Bloomberg Intelligence nhận định việc Microsoft giữ được quyền sở hữu trí tuệ của OpenAI đến năm 2032 “là yếu tố quan trọng nhất” trong thỏa thuận. Goldman Sachs và cựu lãnh đạo Citigroup Michael Klein tư vấn cho OpenAI, còn Morgan Stanley đại diện cho Microsoft.

Một trong những điểm then chốt của quá trình đàm phán là câu hỏi điều gì sẽ xảy ra sau khi OpenAI đạt được AGI. Theo thỏa thuận mới, việc đạt ngưỡng này phải được xác minh bởi một “hội đồng chuyên gia độc lập”, và khi đó Microsoft sẽ không còn được chia doanh thu.

Nhà khoa học trưởng Jakub Pachocki của OpenAI cho biết ông tin rằng “siêu trí tuệ nhân tạo” có thể xuất hiện trong vòng chưa đầy một thập niên, và mục tiêu của công ty là phát triển AI có thể tự hoàn thành các dự án nghiên cứu lớn trước tháng 3.2028.

Microsoft sẽ không còn quyền ưu tiên đối với các hợp đồng hạ tầng điện toán đám mây của OpenAI. Thay vào đó, OpenAI cam kết chi thêm 250 tỉ USD cho nền tảng Azure.

Công ty cũng đang đối mặt với vụ kiện của Elon Musk – người đồng sáng lập và từng đầu tư vào OpenAI – cáo buộc startup này gian lận về cam kết phục vụ mục tiêu từ thiện.

Theo thỏa thuận, quyền tiếp cận công nghệ OpenAI của Microsoft không bao gồm phần cứng tiêu dùng. OpenAI cũng có thể hợp tác phát triển sản phẩm với các đối tác thứ ba.

Việc tái cấu trúc này được xem là bước chuẩn bị cho đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO). Ông Altman nói đây “chưa phải ưu tiên hàng đầu”, nhưng IPO vẫn là con đường khả dĩ nhất cho tương lai của OpenAI.

— Có sự hỗ trợ của Dina Bass, Ryan Gould và Rachel Metz.