Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cảnh báo rằng việc chính quyền chậm thanh toán cho các doanh nghiệp có thể làm xói mòn niềm tin của người dân vào chính quyền, cho thấy Bắc Kinh đang coi trọng hơn vấn đề mà khu vực tư nhân phải đối mặt trong bối cảnh tài chính công gặp khó khăn.

Trong một bài phát biểu hồi tháng Hai vừa được công bố đầy đủ gần đây, ông Tập kêu gọi chính quyền nỗ lực mạnh mẽ để giải quyết tình trạng nợ đọng với doanh nghiệp tư nhân. Theo ước tính của một học giả, chính quyền địa phương hiện nợ khoảng 10 ngàn tỉ nhân dân tệ (139 tỉ USD) đối với các nhà thầu và công chức, tương đương 7% GDP Trung Quốc năm ngoái.

“Nếu vấn đề này không được xử lý thỏa đáng, nó có thể khiến các doanh nghiệp tư nhân bị ảnh hưởng lâm vào khủng hoảng, đồng thời làm suy giảm nghiêm trọng uy tín của chính phủ và xã hội nói chung,” ông Tập nhấn mạnh trong một cuộc họp quan trọng với các doanh nhân tư nhân, trong đó có Jack Ma.

Bài phát biểu này được công bố trong một cuốn sách mới do Tân Hoa Xã giới thiệu hôm Chủ nhật. Trước đó, tạp chí Qiushi của Đảng Cộng sản cũng trích đăng một phần phát biểu, song không đề cập đến cảnh báo nói trên.

Cuộc họp hồi tháng Hai được xem là tín hiệu mạnh mẽ cho thấy Bắc Kinh muốn củng cố khu vực tư nhân đang gặp nhiều khó khăn, trong bối cảnh nền kinh tế số hai thế giới chịu sức ép từ các biện pháp thuế quan của Mỹ.

Nợ đọng đã trở thành vấn đề nghiêm trọng trong những năm gần đây, khi chính quyền địa phương chật vật xử lý khối nợ ngày càng lớn. Thị trường bất động sản rơi vào khủng hoảng tồi tệ nhất kể từ khi được tư nhân hóa những năm 1990 đã khiến nguồn thu từ bán đất sụt giảm mạnh, trong khi tình trạng giảm phát kéo dài tiếp tục làm suy yếu nguồn thu thuế.

Để giảm gánh nặng nợ, vào tháng 11.2024, Trung Quốc đã triển khai chương trình hoán đổi nợ ngoài bảng cân đối trị giá 10 ngàn tỉ nhân dân tệ sang trái phiếu chính thức có chi phí huy động thấp hơn. Cùng thời điểm, Bộ Tài chính cũng cho phép các địa phương sử dụng 400 tỉ nhân dân tệ hạn mức trái phiếu chưa dùng từ các năm trước để trả nợ và thanh toán cho doanh nghiệp.

Sang năm nay, các nhà hoạch định chính sách tiếp tục mở rộng kênh tài chính cho chính quyền địa phương, lần đầu tiên cho phép họ dùng một phần nguồn thu từ trái phiếu chuyên biệt, vốn thường dành cho các dự án hạ tầng, để trả nợ đọng cho doanh nghiệp.

“Để tháo gỡ nút thắt này và phá vỡ vòng luẩn quẩn, chính phủ, các doanh nghiệp nhà nước, đặc biệt là các doanh nghiệp thuộc sở hữu trung ương, phải đi đầu,” ông Tập nhấn mạnh trong bài phát biểu.