Bà nhận được 237 phiếu tại Hạ viện, vượt quá mức đa số cần thiết, trước khi tiếp tục chiến thắng trong vòng bỏ phiếu tại Thượng viện.

Chiến thắng của Takaichi không chỉ phá vỡ “trần kính” trong nền chính trị vốn bị thống trị bởi nam giới mà còn báo hiệu một bước ngoặt sang cánh hữu của đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền. Việc đảng này chọn bà làm lãnh đạo được xem là một canh bạc nhằm thu hút cử tri trẻ đang chuyển hướng sang các đảng dân túy như Sanseito.

Sinh năm 1961 tại thành cổ Nara, Takaichi lớn lên trong gia đình bình thường, từng học quản trị kinh doanh tại Đại học Kobe, chơi trống trong ban nhạc heavy metal và là fan của Iron Maiden, Deep Purple. Trước khi vào chính trường, bà từng làm phát thanh viên và đắc cử nghị sĩ độc lập năm 1993, thời điểm LDP tạm mất quyền cầm quyền. Trong hơn ba thập kỷ chính trị, bà được đánh giá là người tỉ mỉ, kiên định và khắt khe với bản thân.

Takaichi được xem là người kế thừa tinh thần của cố Thủ tướng Shinzo Abe, ủng hộ mạnh mẽ chính sách kinh tế “Abenomics” dựa trên chi tiêu công và nới lỏng tiền tệ. Bà từng chỉ trích Ngân hàng Trung ương Nhật vì thắt chặt chính sách quá sớm và khẳng định “đích đến là tăng trưởng kinh tế, không phải kỷ luật tài khóa”. Sau chiến thắng của bà, đồng yên suy yếu, trong khi thị trường chứng khoán tăng mạnh do kỳ vọng chính phủ mới sẽ thúc đẩy chi tiêu và hoãn tăng lãi suất.

Tuy nhiên, việc đồng yên yếu có thể khiến lạm phát trầm trọng hơn, một vấn đề từng khiến LDP mất lòng cử tri trong hai cuộc bầu cử gần đây. Để đối phó, bà dự định xem xét giảm thuế tiêu thụ đối với thực phẩm trong hai năm, đồng thời phát hành thêm trái phiếu để hỗ trợ người dân.

Trên mặt trận chính trị, Takaichi đã nhanh chóng chứng tỏ bản lĩnh “thép”. Ngay sau khi lên nắm quyền lãnh đạo LDP, bà đối mặt với khủng hoảng khi đảng Komeito, đối tác liên minh ôn hòa suốt hơn 25 năm, rời bỏ liên minh do bất đồng về vụ bê bối tài trợ chính trị. Nhưng thay vì nhượng bộ, Takaichi kiên định lập trường, chấp nhận rạn nứt để sau đó đạt được thỏa thuận hợp tác mới với Đảng Đổi mới Nhật Bản (Ishin) – một đảng có khuynh hướng hữu và gần gũi hơn về mặt ý thức hệ.

Dù liên minh LDP – Ishin vẫn thiếu hai ghế để đạt đa số tại Hạ viện, bà Takaichi đã thể hiện khả năng dung hòa khi mời các đối thủ trong đảng vào nội các. Theo truyền thông, Shinjiro Koizumi được đề cử làm Bộ trưởng Quốc phòng, Toshimitsu Motegi làm Ngoại trưởng, và Satsuki Katayama dự kiến trở thành nữ Bộ trưởng Tài chính đầu tiên của Nhật Bản.

Sự kết hợp với Ishin cũng mở đường cho chính sách tăng chi tiêu quốc phòng và tự do hóa xuất khẩu vũ khí, đánh dấu bước ngoặt lớn so với lập trường thận trọng trước đây của Komeito. Theo kế hoạch chung, hai đảng sẽ gỡ bỏ mọi hạn chế về xuất khẩu quốc phòng vào năm tới, khuyến khích tư nhân tham gia sản xuất vũ khí và đầu tư dài hạn cho quân đội. Washington được cho là sẽ hoan nghênh định hướng này, đặc biệt trong bối cảnh Takaichi có lập trường tương đồng với Tổng thống Mỹ Donald Trump về an ninh khu vực và quan hệ thương mại.

Trong những ngày tới, bà sẽ công bố nội các và đón Tổng thống Trump thăm Tokyo, đánh dấu bước khởi đầu trong nỗ lực định hình lại quan hệ song phương. Giới quan sát cho rằng Takaichi có thể trở thành đối tác đáng tin cậy của Trump, đặc biệt khi cả hai chia sẻ quan điểm cứng rắn với Trung Quốc và ưu tiên củng cố chuỗi cung ứng gắn với lợi ích Mỹ – Nhật.

Tuy nhiên, trong nước, bà vẫn phải đối mặt với áp lực thống nhất nội bộ LDP và lấy lại niềm tin công chúng. Giới chuyên gia nhận định di sản của Takaichi sẽ không được định đoạt bởi việc bà là nữ lãnh đạo đầu tiên, mà ở khả năng vực dậy một đảng cầm quyền đã mệt mỏi sau nhiều thập kỷ thống trị chính trị hậu chiến.

Giống như “người hùng” Margaret Thatcher mà bà ngưỡng mộ, Takaichi có quan điểm bảo thủ, tránh xa chủ nghĩa nữ quyền cấp tiến. Bà phản đối hôn nhân đồng giới và luật cho phép vợ chồng dùng họ riêng, lập trường khiến nhiều người nghi ngờ bà có thể cải thiện bình đẳng giới. “Từ góc nhìn của một phụ nữ bình thường, bà ấy giống thần tượng của những ông già,” giáo sư Mieko Nakabayashi tại Đại học Waseda nhận xét.

Dù vậy, hình ảnh “người phụ nữ thép” của Takaichi lại giúp bà ghi điểm với cử tri bảo thủ, những người cho rằng Nhật Bản cần một nhà lãnh đạo mạnh mẽ trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng và đời sống trong nước trì trệ. Bà cũng khéo léo khai thác tâm lý bài ngoại đang lớn dần, khi kêu gọi kiểm soát chặt dòng du khách và lao động nhập cư.

Trong một xã hội đang già hóa nhanh, Takaichi đại diện cho lớp chính trị gia “hậu Abe” – những người muốn vừa bảo vệ bản sắc Nhật Bản, vừa khôi phục sức mạnh quốc gia. Nhưng để duy trì quyền lực trong môi trường chính trị nổi tiếng biến động, bà sẽ phải nhanh chóng chứng minh năng lực quản trị, điều hành kinh tế và duy trì ổn định liên minh mong manh trong Quốc hội.

Việc một phụ nữ bảo thủ, từng chơi trống trong ban nhạc heavy metal, nay đứng đầu chính phủ Nhật Bản là một nghịch lý thú vị phản ánh sự chuyển động phức tạp của xã hội hiện đại. Sanae Takaichi không chỉ là biểu tượng của bước tiến giới tính, mà còn là dấu mốc cho sự chuyển hướng ý thức hệ của Nhật Bản trong kỷ nguyên bất định mới.

(Tổng thuật từ Bloomberg News)