Tác động của các mức thuế quan do Tổng thống Donald Trump ban hành lên giá tiêu dùng tại Mỹ mới chỉ bắt đầu, theo phân tích mới của Goldman Sachs. Diễn biến này làm gia tăng bất ổn trên thị trường trái phiếu, trong bối cảnh giới đầu tư liên tục điều chỉnh kỳ vọng về tốc độ cắt giảm lãi suất.

Các nhà kinh tế của Goldman, gồm Jan Hatzius, cho biết doanh nghiệp Mỹ đến nay vẫn gánh phần lớn tác động từ thuế quan. Tuy nhiên, theo thời gian, họ sẽ đẩy gánh nặng này sang người tiêu dùng thông qua việc tăng giá bán. Tính đến tháng 6, người tiêu dùng Mỹ đã chịu khoảng 22% chi phí thuế, nhưng tỉ lệ này có thể tăng lên 67% nếu các mức thuế mới lặp lại mô hình những năm trước.

Hệ quả là lạm phát tăng nhanh hơn. Goldman dự báo chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân cốt lõi (core PCE), thước đo lạm phát ưa thích của Fed, sẽ tăng 3,2% so với cùng kỳ vào tháng 12. Nếu loại bỏ yếu tố thuế quan, mức tăng chỉ là 2,4%, so với 2,8% trong tháng 6.

Báo cáo của Goldman củng cố quan điểm phổ biến trong giới kinh tế rằng chính sách thuế quan diện rộng của ông Trump sẽ thúc đẩy lạm phát đúng lúc chính sách tiền tệ của Fed trở thành tâm điểm, không chỉ với nhà đầu tư trái phiếu mà cả Tổng thống. Ông Trump cũng đi ngược thông lệ khi công khai kêu gọi Fed cắt giảm lãi suất, đề nghị Chủ tịch Jerome Powell từ chức và tạm bổ nhiệm một đồng minh vào Ủy ban hoạch định chính sách tiền tệ.

Các nhà giao dịch trái phiếu hiện chờ dữ liệu lạm phát công bố vào thứ Ba (12.8) để đánh giá tốc độ cắt giảm lãi suất của Fed. Tuần trước, lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm tăng khoảng 7 điểm cơ bản, nhưng đã giảm trong phiên châu Âu ngày thứ Hai (11.8).

Giới đầu tư hiện ước tính xác suất Fed cắt giảm lãi suất trong cuộc họp tháng 9 là hơn 80%. Tuy nhiên, triển vọng cắt giảm thêm trong những tháng tới vẫn chưa rõ ràng, do chưa thể đo lường chính xác tác động của thuế quan lên lạm phát.

Tác động theo thời gian

Nhiều nhà kinh tế cho rằng thuế quan có thể làm lạm phát tăng, vì theo logic thị trường, doanh nghiệp sẽ đẩy chi phí phát sinh sang người tiêu dùng. Tuy vậy, không phải ai cũng đồng tình, một phần vì còn khác biệt trong cách hiểu về lạm phát.

“Lạm phát, xét từ góc độ hoạch định chính sách tiền tệ, là sự tăng giá liên tục trên diện rộng,” Oren Cass, nhà sáng lập kiêm kinh tế trưởng tại tổ chức American Compass, nói trong podcast Trumponomics gần đây của Bloomberg. “Nếu một chính sách cụ thể khiến giá một số mặt hàng chỉ tăng một lần duy nhất, thì đó không phải là kiểu lạm phát mà ngân hàng trung ương cần quan tâm.”

Dù vậy, phân tích của Goldman cho thấy doanh nghiệp chưa tăng giá ồ ạt ngay lập tức và rằng thuế quan có thể khiến lạm phát tăng dần về sau. Ngân hàng ước tính thuế quan đã khiến PCE lõi tăng thêm 0,2% tính đến nay, dự báo tăng thêm 0,16% trong tháng 7 và 0,5% nữa trong phần còn lại của năm.

Goldman cũng cho biết doanh nghiệp Mỹ đã gánh khoảng 64% chi phí thuế quan, nhưng tỉ lệ này sẽ giảm xuống dưới 10% khi họ chuyển thêm gánh nặng sang người tiêu dùng.

Tác động cũng không đồng đều. Một số doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nặng hơn, trong khi các nhà sản xuất nội địa ít cạnh tranh lại tăng giá bán và hưởng lợi. Những đợt tăng giá cơ hội này cũng góp phần đẩy lạm phát đi lên.

Các nhà xuất khẩu nước ngoài đến tháng 6 đã gánh khoảng 14% chi phí thuế và con số này có thể tăng lên 25%, theo Goldman. Việc giá nhập khẩu một số mặt hàng chịu thuế giảm nhẹ cho thấy các nhà xuất khẩu nước ngoài đang bắt đầu chia sẻ một phần chi phí này.