Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang đàm phán để nắm giữ khoảng 10% cổ phần của Intel, theo một quan chức Nhà Trắng và các nguồn tin. Nếu thành công, chính phủ Mỹ sẽ trở thành cổ đông lớn nhất của nhà sản xuất chip đang gặp khó khăn này.

Chính phủ liên bang đang xem xét khả năng đầu tư vào Intel thông qua việc chuyển một phần hoặc toàn bộ khoản tài trợ từ Đạo luật Chips and Science của Mỹ thành cổ phần, theo các nguồn tin đề nghị giấu tên vì thông tin chưa được công khai. Intel dự kiện nhận tổng cộng 10,9 tỉ USD từ đạo luật này, bao gồm cho cả hoạt động sản xuất thương mại và quân sự.

Khoản tiền trên gần như tương đương với giá trị của lượng cổ phần chính phủ nhắm tới. Ở mức định giá hiện tại, 10% cổ phần tại Intel trị giá khoảng 10,5 tỉ USD. Tuy nhiên, quy mô chính xác của khoản đầu tư cũng như việc Nhà Trắng có thực hiện kế hoạch hay không vẫn đang trong quá trình xem xét, các nguồn tin cho biết.

Người phát ngôn Nhà Trắng Kush Desai từ chối bình luận chi tiết, chỉ nói rằng chưa có thỏa thuận chính thức nào cho đến khi chính quyền công bố. Bộ Thương mại Mỹ, cơ quan quản lý Đạo luật Chips, cũng từ chối trả lời. Intel chưa phản hồi yêu cầu bình luận.

Quan chức Nhà Trắng cũng gợi ý chuyển các khoản hỗ trợ khác theo Đạo luật Chips thành cổ phần tại các công ty liên quan. Tuy nhiên, hiện chưa rõ liệu ý tưởng này có được nội bộ chính quyền Mỹ ủng hộ rộng rãi hay không, cũng như liệu chúng đã được thảo luận với các công ty chưa.

Một trong những câu hỏi lớn là liệu sự hỗ trợ từ chính phủ có thể giúp Intel phục hồi hay không. Công ty hiện đang đối mặt với tình trạng doanh thu trì trệ và thua lỗ kéo dài, đồng thời gặp khó khăn trong việc lấy lại vị thế công nghệ hàng đầu ngành. Tổng giám đốc điều hành mới, ông Lip-Bu Tan, đang cố gắng tái cấu trúc công ty, nhưng chủ yếu tập trung vào việc cắt giảm chi phí và nhân sự.

Thông tin chính phủ có ý định đầu tư vào Intel đã khiến cổ phiếu hãng này tăng mạnh nhất trong một tuần kể từ tháng 2. Tuy nhiên, cổ phiếu này đã giảm hơn 3% trong phiên thứ Hai (18.8) sau khi Bloomberg đưa tin về các cuộc thảo luận mới nhất.

Việc sử dụng tiền từ đạo luật Chips không đồng nghĩa với việc Intel nhận được thêm ngân sách từ chính phủ mà có thể chỉ là giải ngân sớm hơn. Theo cơ chế chung, các khoản trợ cấp từ đạo luật này sẽ được chi trả theo từng giai đoạn dựa trên tiến độ dự án đã thỏa thuận. Tính đến tháng 1, Intel đã nhận 2,2 tỉ USD theo cơ chế giải ngân này.

Hiện chưa rõ liệu khoản 2,2 tỉ USD này có được tính vào phần cổ phần tiềm năng không, liệu Intel đã nhận thêm khoản giải ngân nào kể từ khi ông Trump nhậm chức hay chưa, và nếu có cổ phần thì công ty sẽ nhận tiền theo lộ trình nào. Phần lớn khoản trợ cấp theo Đạo luật Chips năm 2022 được ký kết dưới thời chính quyền ông Biden.

Tuần trước, ông Tan đã gặp Tổng thống Trump tại Nhà Trắng, tạo tiền đề cho các cuộc đàm phán với Intel. Trước đó, ông Trump từng chỉ trích vị CEO và kêu gọi thay thế ông do các mối liên hệ trước đây với Trung Quốc. Tuy nhiên, sau cuộc gặp, ông Trump đã ca ngợi ông Tan, cho rằng ông là người “có một câu chuyện ấn tượng.” Theo các nguồn tin, ông Tan sẽ tiếp tục đảm nhiệm vị trí CEO, bất chấp những chỉ trích trước đó.

Từ đầu nhiệm kỳ, chính quyền ông Trump đã đặc biệt quan tâm đến tương lai của Intel. Tập đoàn tiên phong của Mỹ này đã tụt lại phía sau công ty hàng đầu thế giới là Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC) trong cuộc đua sản xuất các linh kiện điện tử siêu nhỏ. Điều này khiến việc khôi phục ngành sản xuất chip của Mỹ trở nên khó khăn hơn, đặc biệt là sau nhiều thập kỷ lệ thuộc vào các nhà máy ở châu Á.

Mặc dù cả TSMC và Samsung của Hàn Quốc đều đang mở rộng hoạt động tại Mỹ, việc một công ty Mỹ như Intel có thể sản xuất chip tiên tiến ngay trên đất Mỹ vẫn là ưu tiên hàng đầu của cả hai chính quyền ông Trump và ông Biden.

Dưới thời Tổng thống Joe Biden, các quan chức từng cân nhắc khả năng sáp nhập Intel với GlobalFoundries. Đầu năm nay, nhóm của ông Trump cũng đã tiếp cận TSMC để bàn về tập đoàn này điều hành các nhà máy của Intel, nhưng TSMC đã rút khỏi ý tưởng này. Chính quyền ông Trump cũng từng đề xuất phương án kêu gọi UAE đầu tư vào Intel. Tuy nhiên, chưa rõ liệu các phương án này có được triển khai hay không.

Nếu chính quyền Mỹ tiến hành đầu tư cổ phần vào Intel, đây sẽ là bước đi phù hợp với xu hướng gần đây của Washington trong việc can thiệp quyết liệt hơn vào các ngành chiến lược. Nhà Trắng gần đây đã đạt được thỏa thuận nhận 15% lợi nhuận từ một số hợp đồng bán chip cho Trung Quốc và sở hữu cổ phần “vàng” tại United States Steel như một phần của thương vụ bán lại cho đối tác Nhật Bản.

Ý tưởng đầu tư vào Intel cũng gợi lại thông báo bất ngờ của Lầu Năm Góc hồi tháng trước: Bộ Quốc phòng sẽ nắm cổ phần ưu đãi trị giá 400 triệu USD tại MP Materials, công ty sản xuất đất hiếm ít tên tuổi của Mỹ. Thỏa thuận này sẽ biến Lầu Năm Góc thành cổ đông lớn nhất của công ty, với tỉ lệ sở hữu khoảng 15%.

— Với sự hỗ trợ của Brody Ford