Việc chưa có công cụ bảo hiểm tỉ giá được xem là điểm yếu khiến dòng vốn quốc tế kém ổn định, đẩy rủi ro về phía nhà đầu tư và ảnh hưởng đến sức hấp dẫn của thị trường chứng khoán.

Áp lực tỉ giá gia tăng trong thời gian qua góp phần dẫn tới chuỗi bán ròng kéo dài của khối ngoại. Dù chỉ số giá USD tháng 10 giảm nhẹ theo tháng, giá USD so với cùng kỳ vẫn tăng hơn 5% và tăng gần 4% bình quân 10 tháng. Trên thị trường không chính thức, tỉ giá biến động mạnh khiến tâm lý nhà đầu tư thêm thận trọng. Theo UOB, VND đang ở vùng thấp lịch sử và mất giá mạnh thứ hai châu Á trong 9 tháng đầu năm. Điều này không chỉ tác động tới doanh nghiệp xuất nhập khẩu mà còn làm giảm sức hấp dẫn của thị trường cổ phiếu so với khu vực.

Hệ quả là trong 3 tháng, khối ngoại đã bán ròng hơn 87.000 tỉ đồng trên HoSE; tính từ đầu năm, dòng vốn rút khỏi thị trường đạt khoảng 5 tỉ USD. Nhiều quỹ như PYN Elite thừa nhận biến động tỉ giá khiến lợi nhuận quy đổi giảm đáng kể dù đã phòng hộ một phần với các cặp tiền khác. Tác động tỉ giá trở thành yếu tố chi phối quyết định giải ngân, đặc biệt với các nhà đầu tư đến từ Thái Lan hay Hàn Quốc – nơi đồng tiền lên giá so với VND.

Trong khi đó, Việt Nam chưa có cơ chế phòng hộ tỉ giá dành cho nhà đầu tư nước ngoài. Theo SSIAM, quy định hiện hành chỉ cho phép bán ngoại tệ kỳ hạn với nhóm nắm giữ trái phiếu Chính phủ phát hành bằng VND, khiến nhà đầu tư cổ phiếu không có công cụ phòng vệ phù hợp. Điều này buộc các quỹ phải rút ngắn thời gian nắm giữ hoặc đòi hỏi mức sinh lời cao hơn để bù rủi ro tỉ giá, làm giảm năng lực cạnh tranh của thị trường.

Các chuyên gia đề xuất Ngân hàng Nhà nước mở rộng cho nhà đầu tư ngoại được tiếp cận các công cụ phái sinh phòng ngừa tỉ giá – tương tự cơ chế doanh nghiệp trong nước “khóa” tỉ giá khi vay USD. Chi phí hedging khoảng 2–2,5% được đánh giá là hợp lý so với lợi ích giảm rủi ro. Nếu khung pháp lý được hoàn thiện, dòng vốn ngoại có thể ổn định hơn, hỗ trợ tỉ giá, tăng sức hút của thị trường vốn và củng cố niềm tin của nhà đầu tư quốc tế.